اما اگرهایی درباره شفاف‌سازی سینمایی/ جای خالی اصغر فرهادی، رسول اف، پناهی و مهرجویی!
16 مرداد 1399 ساعت 11:37
آنچه توسط سازمان سینمایی گواهی مالکیت ۱۰۲۹ فیلم سینمای ایران عنوان می‌شود، اساسا به دلیل شفافیت منتشر نشده و شاید در حد گمانه‌زنی بتوان این اقدام را در جهت تسهیل روند ورود سینمای ایران به بورس اوراق بهادار دانست.
به گزارش اوشیدا به نقل از گروه دیگر رسانه‌های خبرگزاری فارس، سازمان سینمایی در ۱۳مرداد ۱۳۹۹ گواهی مالکیت بیش از هزار فیلم سینمایی و درصد سهام مالکان آنها و همچنین مواردی از قبیل حق پخش شبکه نمایش خانگی یا حق پخش خارج از کشور و حق پخش هواپیمایی آنها را منتشر کرد. بسیاری از رسانه‌ها انتشار این فهرست را بابت آنچه ابتدا اقدامی جهت شفاف‌سازی سازمان سینمایی راجع‌به مسائل مالی و فیلم‌ها به‌نظر می‌رسید، اقدام مهم و مثبتی ارزیابی کردند؛ اما به‌محض مطالعه فهرست، جای خالی خیلی از افراد و موسسات سرمایه‌گذار در تولید و پخش فیلم، خودش را نشان داد.
یکی گفت از میان تمام فیلم‌های محمد امامی، سرمایه‌گذار پرحاشیه سینمای ایران که جزء متهمان بانک سرمایه هم هست، تنها به سهم او از فیلم «خوب، بد، جلف» اشاره شده و دیگری از عدم حضور فیلم‌های عبدالرضا کاهانی در این فهرست اظهار تعجب می‌کرد. حقیقت این است که اگر بیشتر دقت شود، خیلی اسم‌های دیگر هم در این فهرست وجود ندارند و هنوز کسی به‌ذهنش نرسیده که بین این ۱۰۲۹ فیلم دنبال‌شان بگردد و جای خالی‌شان را ببیند.
به علاوه، معمولا درجایی عنوان نشده است که کل آثار تولید شده سینمای ایران در دوره پس از انقلاب چه اندازه است و همین باعث شد در نگاه اول کسی متوجه نشود که یک فهرست هزارتایی، چقدر می‌تواند نسبت به کل آثار سینمای ایران ناقص باشد.
آنچه توسط سازمان سینمایی گواهی مالکیت ۱۰۲۹ فیلم سینمای ایران عنوان می‌شود، اساسا به دلیل شفافیت منتشر نشده و شاید در حد گمانه‌زنی بتوان این اقدام را در جهت تسهیل روند ورود سینمای ایران به بورس اوراق بهادار دانست. از اولین روز سال ۱۳۵۸ تا نیمه مرداد ١٣٩٩ که این گزارش منتشر می‌شود، ۲۶۶۶ فیلم در سینمای ایران ساخته شده‌اند و سازمان سینمایی یک فهرست ۱۰۲۹تایی منتشر کرده که در آن به اشتباه فیلم «۲۳ نفر» به کارگردانی مهدی جعفری دوبار تکرار شده و فیلم «گاو» ساخته داریوش مهرجویی در سال 1348 هم به‌رغم اینکه متعلق به قبل از انقلاب است، جزء موارد منتشرشده قرار دارد.
به عبارت دیگر نام ۱۰۲۷ فیلم پس از انقلاب در این فهرست آمده و ١۶٣٩ فیلم حضور ندارند. روی این فهرست مطالعه دقیق آماری نمی‌توان انجام داد و از آن نمی‌شود به نتیجه‌گیری به‌خصوصی درباره هیچ‌کدام از اشخاص حقیقی یا حقوقی و موسسات خصوصی یا دولتی رسید، چون به‌شکل رندوم، نام ۴۶ درصد از فیلم‌های تولید شده در دوره پس از انقلاب داخل این فهرست هستند و فهرست‌های رندوم نمی‌توانند معیار هیچ‌گونه ارزیابی و پژوهشی قرار بگیرند.
به‌علاوه، این فهرست متوجه مالکان فعلی فیلم‌هاست نه سرمایه‌گذاران آنها. به‌طور مثال فیلم «سیزده» ساخته هومن سیدی که با سرمایه‌گذاری بابک زنجانی متهم کلان اقتصادی ساخته شد، اکنون به‌عنوان اثری در این فهرست آمده است که 80درصد تحت مالکیت محمود دینی است و شرکت فیلم سینمایی فدک و امیر جعفری، هرکدام 10 درصد در آن سهم دارند. حالا جای سوال وجود دارد که چرا اسناد مالکیت ۵۴ درصد از فیلم‌های سینمای ایران هنوز حتی در اختیار عالی‌ترین مرجع اجرایی سینمای ایران نیست.
در اطلاعیه سازمان سینمایی که برای انتشار این فهرست منتشر شد، عنوان شده است که «پیش‌تر برای این آثار، گواهی مالکیت مدت‌دار، صادر و تحویل شده است اما مالکان این آثار، درعین‌حال می‌توانند با مراجعه به سامانه و ثبت‌نام، گواهی جدید مالکیتی (دائمی) را چاپ بگیرند.» آیا این بخش از بیانیه سازمان به این معناست که باقی آثار سینمایی حتی گواهی مدت‌دار مالکیت هم نداشته‌اند؟ در این صورت آنها چطور می‌توانسته‌اند نسبت به نقض قانون کپی‌رایت معترض باشند یا شکایت‌های رسمی تنظیم کنند؟
محمدرضا فرجی، مدیرکل نظارت بر عرضه و نمایش سازمان سینمایی، ملاک قرار گرفتن نام فیلم‌ها در این فهرست را خوداظهاری مالکان آنها عنوان می‌کند. البته در ادامه عنوان می‌شود که تعدادی از افراد دیگر هم که این خوداظهاری را انجام داده‌اند، به دلیل نقص پرونده و مواردی از این دست هنوز نام‌شان در این فهرست نیامده است.
فرجی می‌گوید: «هر فیلمی که به نام آن پروانه مالکیت صادر شده باشد، قطعا نامش در همین فهرست قرار گرفته است، مگر اینکه فیلم دارای مشکل پرونده‌ای یا دارای نقص باشد. بدیهی است پس از رفع نواقص در اولین فرصت درباره پروانه مالکیت این آثار نیز اطلاع‌رسانی خواهد شد.»
این درحالی است که 2666 فیلم از سال 1358 تا پانزدهم مردادماه 1399 در ایران با اخذ پروانه ساخت جلوی دوربین رفته‌اند و تولیدشان به اتمام رسیده و در عین‌حال تنها اطلاعات 1027 فیلم از آنها منتشر شده است. همچنان عجیب به‌نظر می‌رسد که اطلاعات مالکیت ۵۴ درصد از فیلم‌های سینمای ایران در اختیار عالی‌ترین نهاد سینمایی کشور وجود ندارد و این حجم عظیم از آثار بلاتکلیف را تماما نمی‌توان به نقص پرونده ربط داد.
فرجی از طرفی ملاک قرار گرفتن اسامی فیلم‌ها در این فهرست را خوداظهاری مالکان آنها عنوان می‌کند و از طرف دیگر می‌گوید: «هر فیلمی که به نام آن پروانه مالکیت صادر شده باشد، قطعا نامش در همین فهرست قرار گرفته است.» که این دو تعبیر، در صورتی که از آنها رفع ابهام نشود، با هم تناقض پیدا می‌کنند. تولیدات دفاتر خصوصی فیلمسازی مثل پویافیلم و هدایت فیلم و شکوفافیلم، به‌طور کامل در این فهرست قرار دارند و نهادهای حکومتی مثل سازمان اوج و پیش از آن گروه شاهد هم همین‌طور هستند. اما در باقی موارد هنوز چیز قابل‌توجهی منتشر نشده است.
یک مورد دیگر درج نام بعضی از افراد حقیقی به‌عنوان مالکان فیلم‌های ارگانی است. محمدرضا فرجی در این خصوص می‌گوید: «افراد حقیقی نماینده پروژه‌های ارگانی هستند و این افراد به نمایندگی از ارگان خود این مسوولیت را برعهده دارند.» گفتنی است نام هادی رضوی، احسان دلاویز و حسین هدایتی که هر سه از محکومان اقتصادی دادگاه‌های بانک سرمایه بودند، به‌عنوان مالک هیچ‌کدام از آثار سینمایی در این فهرست منتشر نشده است و به‌طور کل غیبت بسیاری از نام‌های حساسیت‌برانگیز دیگر هم این لیست هزارتایی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
به‌طور مثال فیلم‌های «فردا» و «لامپ صد» به تهیه‌کنندگی احسان دلاویز و همچنین فیلم‌های «دراکولا» و «خانه‌ای در خیابان چهل‌ویکم» که با سرمایه‌گذاری او تولید شدند، هیچ‌کدام در این فهرست نیستند. تقریبا هیچ‌فیلمی که بحث‌های مالی آن مورد مناقشه و نیازمند شفاف‌سازی بود، حالا نامش در این فهرست دیده نمی‌شود.
11 غایب مشهور فهرست سازمان سینمایی
1- اصغر فرهادی: از بین فیلم‌های اصغر فرهادی، غیر از چهارشنبه‌سوری (سیدجمال ساداتیان) و شهر زیبا (شرکت نشانه، ایرج تقی‌پور) هیچ‌کدام از فیلم‌های دیگر او در این فهرست قرار ندارند. کنجکاوی‌ها درباره مالکیت فیلم فروشنده از مهم‌ترین مواردی است که هنوز به‌طور رسمی در این فهرست پاسخی به آن داده نشده است.
2- هیچ‌کدام از فیلم‌های محمد رسول‌اف در این فهرست قرار ندارند. این حتی شامل چهار فیلمی که توسط او تا قبل از سال ۸۸ ساخته شده بودند هم می‌شود.
3- هیچ‌کدام از فیلم‌های جعفر پناهی در این فهرست قرار ندارند. این شامل ۵ فیلمی که توسط او قبل از سال ۱۳۸۸ ساخته شده بودند هم می‌شود.
4- از فیلم‌های محمدصادق رنجکشان، بی‌حسی موضعی، روسی (۵۰ درصد)، سرخپوست (۵۰ درصد)، شنای پروانه (۵۰ درصد) در این فهرست هستند. این در صورتی است که تا همین جای کار سرمایه‌گذاری رنجکشان در چند فیلم دیگر از جمله متری شیش‌ونیم، خون شد و عنکبوت به‌طور رسمی اعلام شده است.
5- از میان فیلم‌هایی که محمد امامی سرمایه‌گذار آنها بوده، تنها به سهم ۵۰ درصدی او در فیلم خوب، بد، جلف و سهام صددرصدی شرکت تصویرگستر پاسارگاد از فیلم گینس اشاره شده است.
۶- از بین ۲۰ فیلم مسعود کیمیایی که پس از انقلاب ساخته شده‌اند، تنها مالکیت هفت فیلم او یعنی حکم، دندان مار، رد پای گرگ، سرب، سربازان جمعه، سلطان و گروهبان در این فهرست آمده‌اند.
7- از بین تمام آثار پس از انقلاب بهرام بیضایی، تنها سگ کشی در این فهرست وجود دارد. او پس از انقلاب هفت فیلم سینمایی را کارگردانی کرد.
8- از بین تمام فیلم‌هایی که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان پس از انقلاب آن را تهیه کرده، تنها نام فیلم دوچ (۵۰ درصد کانون و ۵۰ درصد فارابی) در این فهرست آمده است. ۱۶ فیلم پس از انقلاب محصول کانون پرورش معرفی شده‌اند و این نهاد، تهیه‌کننده ۱۲ فیلم پس از انقلاب هم بوده است.
9- از بین تمام فیلم‌های مجید مجیدی تنها سه فیلم بدوک (حوزه هنری)، رنگ‌خدا (فارابی) و محمد رسول الله(ص) (شرکت سینمایی نور تابان) در این فهرست آمده‌اند. او تا به حال ٩ فیلم بلند سینمایی را کارگردانی کرده است.
10- هیچ‌کدام از آثار سینمایی محکومان اقتصادی بانک سرمایه که در سینما هم سرمایه‌گذاری کرده بودند در این فهرست قرار ندارد و وضعیت مالکیت این آثار همچنان مبهم است. به‌طور مثال فیلم‌های «فردا» و «لامپ صد» به تهیه‌کنندگی احسان دلاویز و همچنین فیلم‌های «دراکولا» و «خانه‌ای در خیابان چهل‌ویکم» که با سرمایه‌گذاری او تولید شدند، هیچ‌کدام در این فهرست نیستند.
11- از میان ۱۵ فیلم کیانوش عیاری، تنها سه فیلم بیدار شو آرزو، تنوره دیو و روز باشکوه که هر سه متعلق به بنیاد سینمایی فارابی هستند، در این فهرست قرار دارند.
منبع: روزنامه فرهیختگان
انتهای پیام/
کد مطلب: 70876
آدرس مطلب: https://www.oshida.ir/vdch-6nq.23nvqdftt2.html