در قسمت اول قبل کلیاتی از قرعه‌کشی جام ملت‌های آسیا و سوابق و آمار تیم‌ها در ادوار گذشته ارائه شد. در قسمت قبل نیز به معرفی دو گروه نخست مسابقات و شانس بالای امارات در گروه A و استرالیا در گروه B برای صعود پرداختیم. اکنون قصد داریم گروه‌های C و D مسابقات را بررسی نماییم. جایی که دو تیم کره جنوبی و ایران شانس اول گروه‌ها برای تصاحب صدرنشینی با دو تیم درجه دو آسیایی یعنی چین و عراق مبارزه می‌کنند.
گروه C: نبرد مارچلو لیپی، اسون گوران اریکسون و پائولو بنتو
گروه C مسابقات عرصه جدال سه مربی نام آشنا و بزرگ اروپا و جهان است. مارچلو لیپی ایتالیایی که سابقه قهرمانی جام جهانی را با ایتالیا در سال 2006 در کارنامه دارد مربی تیم ملی چین است. اسون گوران اریکسون سوئدی مربیگری فیلیپین را به عهده دارد و پائولو بنتوی پرتغالی بعد از جام جهانی به عنوان مربی کره جنوبی انتخاب شده است. در این گروه دو تیم با تجربه کره جنوبی و چین به ترتیب با 14 و 12 دوره حضور در جام ملتها حاضرند و دو تیم دیگر یعنی قرقیزستان و فیلیپین نخستین باری است که حضور در مرحله نهایی جام ملتها را تجربه می‌کنند. دو بازی کلیدی این گروه یکی جدال کره جنوبی-چین در روز پایانی برای صدرنشینی است و دیگری بازی دو تیم کم شانس فیلیپین-قرقیزستان در همان روز برای زنده کردن اندک شانس‌های صعود.
کره جنوبی ؛ حسرت 59 ساله پدربزرگ‌های آسیا
نایب قهرمان دوره قبل، بیشترین حضور در جام ملتها مشترکاً با ایران (14 دوره)، بیشترین حضور در جمع 4 تیم پایانی (10 دوره)، قهرمانی در تنها دو دوره‌ی اول بازی‌ها (که مرحله نهایی با شرکت تنها 4 تیم برگزار می‌شد) و حسرت 59 ساله قهرمانی آسیا مهمترین شاخصه‌های تیم ملی فوتبال کره جنوبی است. کره جنوبی علی‌رغم حضور در تمام جام‌های جهانی بعد از 1986 (9 جام جهانی متوالی) موفق به قهرمانی در آسیا نشده است. شاید نایب قهرمانی جام ملتها 2015 و قهرمانی فوتبال بازی آسیایی 2018 مقدمه‌ای بر شکستن این طلسم 59 ساله بوده و کره‌ای‌ها بتوانند با پائولو بنتو بعد از یک وقفه طولانی بار دیگر بر سکوی قهرمانی آسیا بایستند.
"جنگجویان تائه جئوک" بعد از یک پایان شیرین در جام جهانی یعنی شکست آلمان و حذف قهرمان جهان با شین تائه یونگ مربی بومی خود به پایان راه رسیدند و همکاری خود را با پائولو بنتوی پرتغالی آغاز کردند. این مربی در شش مسابقه‌ای که روی نیمکت کره نشسته تاکنون شکستی را تجربه نکرده است.
تیم بیش‌فعال کره جنوبی در سال 2018 در 18 مسابقه خود، 7 برد (4 برد توسط شین و 3 برد توسط بنتو)، 5 مساوی (شین2، بنتو3) و 6 باخت (شین 6، بنتو صفر) کسب کرده است. از زمان قرعه‌کشی جام ملت‌های آسیا تا کنون این تیم 8 پله در جدول فیفا صعود داشته است. کره در فاصله یک هفته مانده به آغاز این جام در دیداری تدارکاتی با تیم ملی عربستان روبرو می‌شود.
سون هیونگ مین ستاره تیم تاتنهام انگلیس معروف‌ترین بازیکن کره‌جنوبی در این تورنمنت است. کی سونگ یونگ بازیکن تیم نیوکسل یونایتد انگلیس با 108 بازی ملی با تجربه‌ترین بازیکن در فهرست تیم کره جنوبی است.
تیم کره جنوبی در 13 حضور قبلی خود در این جام در 62 بازی به میدان رفته که قاطع‌ترین برد آن‌ها مربوط به بازی مقابل ویتنام جنوبی در سال 1960 می‌شود که توانستند با نتیجه 5-1 حریف را شکست دهند. سنگین‌ترین باخت آن‌ها نیز با نتیجه 6-2 مقابل ایران در سال 1996 رقم خورد.
از نکات قابل توجه در مورد تیم ملی کره جنوبی این است که فدراسیون فوتبال این کشور قراردادی 8 ساله به ارزش 120 میلیون دلار (سالانه معادل 15 میلیون دلار) با نایک شرکت تأمین‌کننده لباس تیم ملی این کشور از سال 2012 تا 2019 به امضا رسانده است.
چین ؛ با لیپی، بی لژیونر
چین با 12 بار حضور بعد از ایران و کره با تجربه‌ترین تیم این تورنمنت است اما در یازده دوره قبلی هیچ گاه عنوانی بهتر از نایب قهرمانی (1984و2004) کسب نکرده است. چینی‌های ملقب به اژدها دو بار سوم و دو بار هم به مقام چهارمی آسیا رسیده‌اند.
مربی تیم ملی چین در جام ملت‌های آسیا مارچلو لیپی مربی 70 ساله و پرافتخار ایتالیایی است که از اکتبر 2016 هدایت این تیم را به عهده گرفته است.
چینی‌ها که هیچ لژیونری در لیست خود ندارند دو بازیکن با تجربه باشگاه گوانگژو اورگرانده را به نام‌های ژنگ ژی و گائو لین با بیش از صد بازی ملی در اختیار دارند.
در سال 2018 این تیم 9 بازی رسمی انجام داده که نتایج آن 3 برد، 3 مساوی و 3 باخت بوده است. مهمترین بازی‌های دوستانه آن‌ها بازی با ولز و چک در ابتدای سال میلادی بود که با دو شکست سنگین 6-0 و 4-1 برای آن‌ها به پایان رسید. چین قبل از آغاز جام در یک بازی تدارکاتی به مصاف عراق می‌رود.
درخشان‌ترین برد چینی‌ها در 51 مسابقه قبلی خود در مرحله نهایی جام ملتها مقابل بنگلادش با نتیجه 6-0 در سال 1980 بوده است. شکست 3-0 مقابل ازبکستان در سال 2007 نیز سنگین‌ترین شکست تاریخ فوتبال چین در 11 حضور قبلی آن‌ها در این جام است.
چین و کره جنوبی در تاریخ این جام هشت بار به مصاف هم رفته‌اند که نتایج آن و سایر تقابل‌های تیم‌های گروه C در جدول زیر آمده است.
قرقیزستان؛ شاهین‌های سفید تازه وارد
این نخستین بار است که قرقیزستان در مرحله نهایی جام ملتها حاضر می‌شود. تیم 75ام رنکینگ فیفا در زمان قرعه‌کشی در سید سه قرار گرفت و از قضا با خوش‌شانسی با یک تیم تازه وارد دیگر به نام فیلیپین همگروه شد. لازم به ذکر است آن‌ها در این مدت در رنکینگ فیفا 16 پله سقوط داشته و هم اکنون در رده 91 رنکینگ فیفا قرار گرفته‌اند.
شاهین‌های سفید، الکساندر کرستینین روس 40 ساله را روی نیمکت دارند و در سال 2018، چهار برد، یک مساوی و سه باخت داشته‌اند. آن‌ها قبل از شروع بازی‌ها با فلسطین بازی دوستانه‌ای را برگزار می‌کنند. بازیکن شاخص این تیم ویتالی لوکس عضو باشگاه اولم آلمان است.
فیلیپین؛ اریکسون مربی سگ‌های ولگرد
همانند قرقیزها فیلیپینی‌ها نیز اولین دوره حضور خود را در این تورنمنت معتبر تجربه می‌کنند. فیل یانگ هازبند و نایل ادریج دروازه‌بان کاردیف سیتی معروف‌ترین بازیکنان این تیم هستند. لقب عجیب تیم ملی فیلیپین "سگ‌های ولگرد خیابانی" است. از اکتبر 2018، اسون گوران اریکسون مربی نام آشنای سوئدی سرمربیگری این تیم را به عهده گرفته است.
فیلیپین در سال 2018 در 11 بازی مقابل تیم‌های شاخصی به میدان نرفته است و نتیجه آن این بوده که تنها در یک مسابقه مقابل تاجیکستان شکست خورده، 6 برد داشته و در 4 بازی نیز به مساوی رسیده است.
تصاویری از دیدارهای تدارکاتی تیم‌های حاضر در گروه C و نتایج بازی‌های رودرروی چهار تیم در جام‌های قبلی
گروه D: دو قهرمان آسیا در یک گروه
در گروه D ایران بعد از کسب بهترین نتیجه تاریخ خود در جام جهانی با کارلوس کی روش در پی کسب قهرمانی و پایان دادن به حسرت 43 ساله قهرمانی در آسیاست. عراق حریف سنتی ایران در این گروه که قهرمان سال 2007 این تورنمنت است جدی‌ترین رقیب در راه صدرنشینی است. تیم ویتنام نیز که به تازگی قهرمان جنوب شرق آسیا شده به همراه تیم باانگیزه و جنگنده یمن که در یک سال گذشته روند آماده‌سازی خوبی را پشت سر نگذاشته شانس صعود به عنوان تیم سوم هستند.
گروه D تنها گروهی است که در آن دو قهرمان دوره‌های قبل حضور دارند و بازی روز آخر مرحله گروهی نبرد این دو قهرمان و بازی انتقامی مصاف جنجالی دو تیم در یک چهارم نهایی جام قبل است. جنگی که در کانبرای استرالیا در ضربات پنالتی به سود عراق تمام شد اما عراق پس از آن توفیقی در آن تورنمنت کسب نکرد و با دو باخت چهارم شد. تیم‌های اول و دوم گروه مسیرهای متفاوتی در راه رسیدن به فینال خواهند داشت که حساسیت جنگ صدرنشینی گروه را در روز آخر دو چندان می‌کند.
ایران؛ رکورددار امتیاز در جام ملتها با شش صعود به نیمه‌نهایی در شش حضور اول
تیم ایران در سیزده دوره شرکت در جام ملتها در 62 بازی 129 امتیاز کسب کرده که از تمامی تیم‌های حاضر در تمام ادوار این مسابقات بیشتر است. 14 حضور متوالی در تورنمنت، هشت صعود به جمع چهار تیم پایانی، سه قهرمانی متوالی در نخستین حضور در سال‌های 1968، 1972 و 1976، شش صعود به نیمه‌نهایی در شش حضور اول حدفاصل سال‌های 1968 تا 1988، پنج مصاف پیاپی با کره جنوبی در مرحله یک چهارم نهایی (1996،2000،2004،2007،2011)، تنها یک بار حذف در مرحله گروهی (1992)، سه حذف متوالی در یک‌چهارم نهایی (2015،2011و2007)، و بالاخره حسرت 43 ساله قهرمانی آسیا از مختصات تیم ملی ایران است.
مربیان ایران
مربیانی که ایران را به قهرمانی آسیا رساندند: محمود بیاتی (1968)، زنده یاد محمد رنجبر (1972) و حشمت مهاجرانی (1976)
مربیانی که ایران را به مقام سومی آسیا رساندند: حسن حبیبی (1980)، زنده یاد پرویز دهداری (1988)، محمد مایلی کهن (1996) و برانکو ایوانکوویچ (2004)
ایران در سال 1984 با مربیگری ناصر ابراهیمی به مقام چهارم آسیا رسید.
ایران در سال‌های 2000 با مربیگری جلال طالبی، 2007 امیر قلعه‌نویی، 2011 افشین قطبی با شکست مقابل کره جنوبی (به ترتیب با گل طلایی، ضربات پنالتی و وقت اضافه) و در سال 2015 با کارلوس کیروش ضمن قبول شکست در ضربات پنالتی مقابل عراق در مرحله یک چهارم نهایی حذف و از رسیدن به جمع 4 تیم برتر آسیا بازماند.
ایران تنها یکبار و آن هم در سال 1992 با مربیگری علی پروین از صعود به دور حذفی بازماند و در همان دور گروهی با برد کره شمالی، مساوی با امارات و شکست مقابل ژاپن قهرمان با 3 امتیاز حذف شد.
ایران نیز به مانند کره جنوبی در 13 دوره حضور 62 بازی انجام داده است. قاطع‌ترین برد ایران در سال 1976 با نتیجه 8-0 مقابل یمن جنوبی بدست آمد اما بی‌شک درخشان‌ترین آن برد 6-2 در مرحله یک چهارم نهایی مقابل رقیب سنتی کره جنوبی در سال 1996 در امارات است. باخت 3-0 مقابل کره جنوبی در مرحله گروهی جام 1988 نیز سنگین‌ترین شکست ایران در تاریخ این تورنمنت است.
یوزهای ایرانی در سال 2018 سیزده بازی انجام داده که 8 برد 2 مساوی و سه باخت کسب کرده است و نسبت به زمان قرعه‌کشی جام ملتها با صعود 7 پله‌ای هم اکنون در جدول فیفا در جایگاه 29 جهان و اول آسیا قرار دارد. در حال حاضر احسان حاجی صفی با یکصد بازی ملی با تجربه‌ترین بازیکن تیم ملی و سردار آزمون با 23 گل بهترین گلزن حاضر در لیست ایران است. کارلوس کی روش پرتغالی از آوریل 2011 مربی تیم ایران است.
قهرمانی ایران در جام ملت‌های آسیا 1976 – تهران
عراق؛ در پی تکرار رویای اندونزی 2007
عراق در 8 دوره از جام ملتها حاضر بوده و در سه دوره از آن موفق به قرارگیری در جمع 4 تیم برتر شده است. قهرمانی سال 2007 درخشان‌ترین نتیجه تاریخ فوتبال عراق با ژوروان ویرای برزیلی است که در ردیف دیگر افتخارات فوتبال ملی این کشور مثل حضور در جام جهانی 1986 مکزیک و چهارمی المپیک 2004 آتن قرار می‌گیرد. عراقی‌ها در جام ملت‌های آسیا دو بار نیز در سال‌های 1976 و 2015 عنوان چهارمی جام را بدست آورده‌اند. آن‌ها در جام قبل (استرالیا 2015) تنها مقابل فلسطین، اردن و ایران (در ضربات پنالتی) پیروز شدند و مصاف این تیم با دیگر تیم‌های آسیایی (ژاپن، کره جنوبی و امارات) با شکست همراه شد. از سال 1996 این هفتمین حضور متوالی آن‌ها در این تورنمنت است.
"أسود الرافدین" یا شیرهای بین‌النهرین با مربیگری سرکو کاتانچ اسلوونیایی امیدوار به رسیدن به مراحل بالاتر هستند. بشار رسن و طارق همام از بازیکنان شناخته شده این تیم هستند. علی عدنان کاظم دفاع عراق نیز در تیم فوتبال آتالانتا برگاموی ایتالیا بازی می‌کند. آن‌ها امسال در 9 بازی خود تنها دو بار پیروز شده‌اند سه بار باخته‌اند و 4 بار با حریفان به تساوی رسیده‌اند. مهمترین بازی تدارکاتی آن‌ها در این سال مقابل آرژانتین بود که نتیجه بازی را با 4 گل واگذار کردند.
عراق در 8 دوره قبلی 35 بازی انجام داده که باخت 3-0 مقابل ایران و چین به ترتیب در سال‌های 1972 و 2004 سنگین‌ترین شکست‌های این تیم بوده است. عراق قاطع‌ترین برد خود را در سال 1996 مقابل تایلند با نتیجه 4-1 بدست آورد.
قهرمانی عراق در جام ملت‌های آسیا 2007 – اندونزی
ویتنام؛ اژدهای طلایی شکست‌ناپذیر، قهرمان اخیر آسه‌آن
این چهارمین حضور ویتنام در جام ملت‌های آسیاست آن‌ها در دو حضور اول خود (با نام ویتنام جنوبی) در بین چهار تیم مرحله نهایی چهارم شدند. آن‌ها در سال 2007 در حالی که یکی از 4 میزبان مسابقات بودند به مرحله یک چهارم نهایی رسیدند و مقابل عراق قهرمان آن دوره و همگروهی این دوره تن به شکست 2-0 دادند و حذف شدند.
پارک هانگ سئوی کره‌ای سرمربی ویتنام و یورگن گده آلمانی مربی پیشین پرسپولیس مدیر فنی این تیم است. ستاره طلایی در سال 2018 در 9 بازی به میدان رفت که شش برد و سه تساوی کسب کردند و هرگز شکست نخوردند. آن‌ها همچنین موفق به شکست 2-1 اف سی سئول کره شده و دو شکست مقابل اینچئون و سئول ای-لند را در بازی‌های دوستانه تجربه کردند که طبیعتاً بازی رسمی ملی محسوب نمی‌شود. آن‌ها در سال 2018 توانستند به فینال مسابقات قهرمانی کشورهای عضو آسه‌آن (سوزوکی کاپ) رسیده و با شکست مالزی در مجموع دو بازی رفت و برگشت قهرمان این تورنمنت شوند. این تیم قبل از جام ملتها دو بازی دوستانه با کره شمالی و فیلیپین برگزار می‌کند.
بازیکن شاخص ویتنامی‌ها انگوین ترونگ هوانگ عضو باشگاه تان هوای این کشور است که با 57 بازی ملی و 12 گل شاخص‌ترین بازیکن ستاره سرخ محسوب می‌شود.
ویتنام در سه دوره قبل 10 بازی انجام داده که بهترین برد آن‌ها 2-0 مقابل امارات و بدترین باختشان 5-1 مقابل کره جنوبی بوده است.
یمن؛ فوتبال بهانه‌ای برای تحقق "یمن شاد"
این اولین حضور یمن در جام ملت‌های آسیاست. این تیم در حال حاضر در رتبه 135 رنکینگ فیفا یعنی 10 پله پایین‌تر از رنکینگ خود در ابتدای سال جای دارد. در سال 2018 تنها سه بازی انجام داده که یک بازی را مقابل نپال برده و دو بازی را به عربستان و امارات واگذار کرده است. شاید بتوان گفت یمن کم‌بضاعت‌ترین و ناآماده‌ترین تیم مسابقات است اما قطعاً امیدهای این تیم کوشا و جنگنده را برای صعود به مرحله حذفی را نباید نادیده گرفت. "الیمن السعید" یا یمن شاد لقب تیم ملی فوتبال یمن است و یان کوچیان 60 ساله و اسلواکیایی هدایت این تیم را به عهده دارد.
تصاویری از دیدارهای تدارکاتی تیم‌های حاضر در گروه D و نتایج بازی‌های رودرروی چهار تیم در جام‌های قبلی
دو تیم ایران و عراق تاکنون 6 بار در چارچوب جام ملتها با یکدیگر دیدار کرده‌اند که سهم ایران 4 برد و عراق نیز یک برد بوده است. تنها یک بازی این دو تیم با نتیجه مساوی به پایان رسیده است که همان بازی مرحله یک چهارم نهایی جام 2015 است که در پایان در ضربات پنالتی عراق موفق به شکست ایران شد.
دو گروه C و D مسابقات عرصه نبرد مربیان بزرگ دنیاست. حضور مارچلو لیپی ایتالیایی، اسون گوران اریکسون سوئدی و پائولو بنتوی پرتغالی در گروه C و کارلوس کی روش پرتغالی و سرکو کاتانچ اسلوونیایی در گروه D، بازی‌های این دو گروه را تبدیل به جشنواره‌ای از مصاف مربیان درجه یک بین‌المللی نموده است. بدون تردید مارچلو لیپی 70 ساله با اختلاف نسبت به سایرین پرافتخارترین مربی حاضر در امارات 2019 است. فتح جام جهانی 2006، بردن 5 اسکودتو با یوونتوس، فتح لیگ قهرمانان اروپا در فصل 96-95 و فتح لیگ قهرمانان آسیا در فصل 2013 با گوانگژو اورگرانده چین به همراه بسیاری از قهرمانی‌های داخلی و عناوین و رکوردهای شخصی، او را در صدر بهترین مربیان جام قرار می‌دهد. اما مربی فیلیپین، اسون گوران اریکسون نیز فتح جام یوفا را با گوته بورگ سوئد در فصل 82-81 در کارنامه دارد. سه بار قهرمانی در کوپا ایتالیا با رم و لاتزیو و قهرمانی سری آ با لاتزیو از دیگر افتخارات این مربی است. کارلوس کی روش نیز موفق به کسب دو بار قهرمانی جام جهانی جوانان در سال‌های 1989 و 1991 و مسابقات زیر 16 سال اروپا در سال 89 شده است.
هر چند احتمال برخورد این مربیان در مرحله یک هشتم نهایی صفر است اما رویارویی این مربیان در مراحل بعدی محتمل به نظر می‌رسد. احتمال مصاف تیم‌های کیروش-بنتو یا کی روش-لیپی در مرحله یک چهارم نهایی وجود دارد.
از دیگر نکات قابل توجه این دو گروه می‌توان به حضور سه تیم تازه وارد فیلیپین، قرقیزستان و یمن اشاره نمود که اولین حضور خود را در مرحله نهایی جام ملت‌های آسیا تجربه می‌کنند.
نویسنده: ابوالحسن مدرس‌زاده
