به گزارش پایگاه خبری اوشیدا" دکتر محمد اسحاقی در همایش رویکردهای جدید جمعیتی افزود: کشور ایران به سمت سالمندی پیش میرود و شاخصهای امید به زندگی افزایش یافته است. در این شرایط لازم است سیاستهای جامعی برای سالمندی داشته باشیم علاوه بر آن باید مطالعات سالمندی در رشته سالمندی تعریف شود.
وی در بخش دیگری از صحبتهای خود اظهار کرد: جمعیت فقط یک مسئله بهداشتی نیست بلکه نیازمند زیرساختهای فرهنگی، اقتصادی و سیاسی است. ما با مجموعهای از برنامهها در سطح جهانی از یک صده قبل مواجه هستیم. کشورهای غربی از فرهنگ و هنر برای پیشبرد سیاستهای توسعه طلبانه خود بهره میبرند و در جهت تسلط سیاسی و تغییر حکومتها تلاش میکنند. علاوه بر آن آنها از طریق ایجاد پایگاههای نظامی در جهان به دنبال تسلط نظامی هستند.
اسحاقی تاکید کرد: زمانی که سیاستهای غرب با یکدیگر درهم تنیده میشود فاجعهای برای بشریت در پی دارد که نمونه آن کشتارهای میلیونی انسانهاست.
وی با اشاره به برنامه های غرب در عرصه خانواده اظهار کرد: ترویج اندیشههای سکولاریستی، سبک زندگی غربی، آموزههای فمینیستی و اومانیستی از روشهای غرب است که منجر به کاهش ازدواج، افزایش سن ازدواج و سقط جنین و غیره شده است. این در حالی است که در فرهنگ ما خانواده یک آیه و نشانه الهی است.
معاون برنامه ریزی و هماهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی اضافه کرد: کنوانسیونها و معاهدات مختلفی در زمینه خانواده تصویب شده است و همه آنها در خدمت اهداف نظام سلطه قرار دارند. هر چند که در ظاهر نیازهای بشریت را دنبال میکنند.
وی افزود: در عرصه اقتصادی با مجموعهای از برنامههای نظام سلطه مانند فزون طلبی مواجه هستیم. از سوی دیگر باید به مولفههای فردی توجه کنیم و از جمله آنها میتوان به عرفانهای کاذب و بدون دین اشاره کرد که سلامت معنوی افراد را تهدید میکنند، اشاره کرد.
اسحاقی در ادامه با اشاره به نوع معماری و روش تغذیه گفت: طراحی ساختمانها و شهرکها، کوچههای عمودی و کوچک شدن خانهها بر خانوادهها تاثیر گذاشته است. از سوی دیگرنوع و روش تغذیه افراد تغییر کرده است و غذاهای آماده در باروری نسل جوان تاثیر میگذارد.
وی افزود: لازم است به نوع سرگرمی نیز توجه کنیم. پویانمایی و اسباب بازیها از جمله ابزار سرگرمی هستند که نظام سلطه از آنها بهره میبرد و مضرات آن بیشتر دامن گیر بشریت شده است. در کل این عوامل موجب تغییرات فرهنگی و اجتماعی میشود و این تغییرات در سطح کشورهای مختلف رخ داده است.
معاون برنامه ریزی و هماهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به آمار شهرنشینی اظهار کرد:۷۱ درصد از جمعیت ایران شهرنشین هستند علاوه بر آن به دنبال تغییر آداب و رسوم، خانوادهها به تک فرزندی روی آوردهاند. گسترش وسایل ارتباطی و اطلاعاتی نیز موجب تغییرات اجتماعی و بالا رفتن سن مسئولیت پذیری شده است. البته باید توجه داشت فرزند پروری و فرزند داری بر فرزند آوری تاثیر گذاشته است.
اسحاقی با اشاره به وضعیت مهاجرت در کشور گفت: مهاجرت در کشور در حال افزایش است و باید به نحوه مواجهه با آسیبهای مهاجرتها توجه جدی کنیم.
وی درباره اثرات دسترسی افراد به فناوری اطلاعات اظهار کرد: فناوری اطلاعات در پیشبرد اهداف انسانها موثر است البته موجب بروز جرایم نوپدید شده و این جرایم نیز در حال افزایش است. افزایش تعداد کاربران اینترنت و بینندگان شبکههای ماهوارهای نیز در تغییر بافت فرهنگی تاثیر میگذارد.
اسحاقی با اشاره به برنامههای جمعیتی در کشور گفت: پیش از پیروزی انقلاب اسلامی از سال ۱۳۱۸ به بعد برنامهای در حوزه جمعیت اجرا شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در برنامه اول توسعه پیش بینی شد نرخ باروری از ۶.۴ به ۴ در سال ۹۰ کاهش یابد؛ اما ما در سال ۷۱ به رقم ۴ دست پیدا کردیم.
معاون برنامه ریزی شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: یکی از مشکلات ما نبود برنامه ریزی برای پایش وضعیت موجود بود این در حالی است که ما در سال ۷۱ قانون دائمی تنظیم خانواده را تصویب کردیم و این قانون در برنامه دوم توسعه نیز مورد توجه بود؛ اما در برنامه چهارم و پنجم توسعه مطالعات جمعیتی درباره برنامه تنظیم خانواده نداشتیم.
اسحاقی اضافه کرد: در سال ۷۹ میزان باروری کل ۲.۱ و در سال ۸۵، ۱.۸ بود. بر اساس تجربههای جهانی با کاهش نرخ باروری به زیر حد جایگزینی دو اتفاق ممکن است رخ دهد یا همچنان جمعیت کاهش مییابد و یا ثابت میشود و به مرور افزایش پیدا میکند.
وی در ادامه گفت: در همه استانها شاهد کاهش نرخ باروری هستیم که این رقم در استان تهران حتی زیر یک است.
اسحاقی درباره عوامل کاهش سریع میزان باروری گفت: افزایش میزان باسوادی و گسترش آموزش عالی یکی از این عوامل است. در حال حاضر متقاضیان برخورداری از تحصیلات تکمیلی نیز زیاد شده و همین امر موجب میشود که انتظار داشته باشیم که سن ازدواج به بالای سی سال افزایش یابد که این وضعیت در قابلیت باروری تاثیر میگذارد.
وی با بیان اینکه در گذار دوم جمعیت، کاهش نرخ باروری رخ میدهد، اظهار کرد: این وضعیت موجب ایجاد چالشهای جمعیتی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی - امنیتی میشود. از جمله چالشهای جمعیتی میتوان به کاهش میزان باروری و تجدید نسل، کاهش حجم کل جمعیت ملی و بحران کاهش نیرو در سن کار اشاره کرد. در حال حاضر ایران پس از آلبانی پایین ترین نرخ باروری را در بین کشورهای اسلامی دارد.
وی درباره پیش بینیهای جمعیتی سازمان ملل گفت: در سال ۲۰۱۰ سازمان ملل جمعیت کشورهای مختلف را با سه رشد باروری پایین، متوسط و بالا پیش بینی کرد که بر اساس این پیش بینی حجم کلی جمعیت در ایران در سال ۱۴۸۰ به ۳۱، ۶۲ و ۱۰۹ میلیون نفر میرسد؛ البته این پیش بینیها در سال ۲۰۱۲ بازنگری شد.
وی با اشاره به وضعیت سقط جنین و زنان سرپرست خانوار افزود: سقط جنین غیر قانونی از جمله عوامل موثر در کاهش نرخ باروری و تقریبا بین همه گروههای قومی و مذهبی کشور به یک میزان است. از سوی دیگر تعداد زنان سرپرست خانوار کشور به ۱۲ درصد افزایش یافته است.
اسحاقی در باره چالشهای سیاسی امنیتی ناشی از کاهش جمعیت اظهار کرد: این جمعیت موجب کاهش قدرت بازدارندگی و کاهش توان نیروی انسانی میشود. در حال حاضر تراکم جمعیتی کشور مناسب نیست و تقریبا در کشور برنامهای برای آن وجود ندارد.
وی در بخش دیگری از صحبتهای خود در مورد اقدامات شورای عالی انقلاب فرهنگی در حوزه جمعیت گفت: برگزاری نشستهای تخصصی و تهیه پیوست رسانهای سیاست جمعیتی از جمله این اقدامات است و با فعالیتهای انجام شده دیدگاههای مسئولان صدا و سیما در زمینه جمعیت تغییر کرده است.
معاون برنامه ریزی شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به هدف سیاستهای جمعیتی اظهارکرد: این سیاستها به دنبال حس تعادل پویای ساختار جمعیت است. برای دستیابی به این هدف تغییرات جمعیت باید به طور مداوم مطالعه و دورنمای تحولات جمعیتی ترسیم شوند. یکی از اهداف این سیاستها جلوگیری از کاهش نرخ باروری و ارتقای آن به بالاتر از حد جانشینی است.
اسحاقی گفت: فرهنگ سازی، تدوین سیاستها و الگوی سبک زندگی از جمله راهبردهای ملی ما بوده است.
اسحاقی در پایان افزود: در حال حاضر قانون جامع تعالی جمعیت و خانواده در مجلس مطرح است و بر اساس سیاستهای مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی قانون جامعی تهیه شده و پیش نویس آن در دست مجلس است.