صفر پیغان، در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «
اوشیدا»، به تشریح تاریخچه و ظرفیت‌های فرهنگی این موزه پرداخت و بیان کرد: بنای فعلی موزه مردم‌شناسی سیستان، در اواخر دوره قاجار و اواخر قرن نوزدهم با کاربری کنسولگری انگلیس در منطقه ساخته شد و از سال ۱۳۸۵ به طور رسمی فعالیت خود را با عنوان موزه مردم‌شناسی آغاز کرده است.
وی با اشاره به قدمت تاریخی منطقه، شهر سوخته را یکی از مهم‌ترین مراکز باستان‌شناسی عنوان کرد و گفت: در این منطقه سفال‌های منقوشی وجود دارد که نقوش آن‌ها با رنگ‌هایی طبیعی و ساخته‌شده از مواد معدنی زمین تزئین شده‌اند؛ این سفال‌ها توسط زنان ساخته می‌شدند و برخی از آن‌ها، مانند دانه‌های تسبیحی برش خورده، با ابزارهایی سوراخ شده‌اند که هنوز نوع آن ابزارها مشخص نیست و ناشناخته باقی‌مانده است.
مهرهای باستانی تا انبار غله ایرانپیغان همچنین به کشف مهرهایی در منطقه اشاره کرد که حکایت از رواج تجارت در ۵ هزار سال پیش دارد. هر فرد تاجر مهر مخصوص به خود را داشته تا مالکیت و مقصد کالاها مشخص باشد؛ همچنین پیکرک‌های به‌دست‌آمده از گاو سیستانی نشان از پیشینه ۵ هزارساله دامداری در این منطقه دارد.
وی دفن مردگان را از دیگر شواهد مهم فرهنگی دانست و گفت: دو نوع رایج دفن در آن زمان رایج بوده که یکی از آن‌ها دفن در گودال‌های دوقسمتی بوده است؛ در این روش، فرد را در بخشی از گودال دفن می‌کردند و در قسمت دیگر برای او آب و غذا می‌گذاشتند، نشانه‌ای از باور به زندگی پس از مرگ.
کوه خواجه؛ نماد مقدس سیستان
پیغان با اشاره به موقعیت جغرافیایی کوه خواجه، آن را تنها عارضه طبیعی منطقه دانست و گفت: کوه خواجه کوهی مقدس و بی‌همتا در سیستان است که در دوره اسلامی نیز نقش مهمی ایفا کرده است؛ در این دوره، قرآن‌های خطی و چاپ‌سنگی، سلاح‌های سنتی و ابزارهای کشاورزی مورد استفاده مردم به نمایش گذاشته شده است.
وی گفت: زمانی که سیستان پرآب بوده، به‌عنوان انبار غله ایران شناخته می‌شده و سالانه تا سه نوبت زمین‌ها کشت می‌شده‌اند؛ مردم ابتدا گندم و جو، سپس جالیز، و در نهایت علوفه‌ای چون یونجه و ذرت برای دام‌های خود کشت می‌کردند.
خامه‌دوزی مردان و سیاه‌دوزی زنان سیستانپیغان در ادامه به پوشاک مردم منطقه اشاره کرد و گفت: مردان با ابریشم خام لباس‌های خود را خامه‌دوزی می‌کردند و زنان با نخ‌های رنگی، سیاه‌دوزی انجام می‌دادند؛ اگرچه درگذشته بیشتر از نخ سیاه استفاده می‌شد، اما امروزه نخ‌های رنگی نیز به کار می‌رود و همچنان این هنر به نام سیاه‌دوزی شناخته می‌شود.
مدیر موزه مردم‌شناسی سیستان در پایان به آداب و رسوم اجتماعی نیز اشاره کرد و گفت: در مراسمی با عنوان «اَشَر» تنها افراد متأهل شرکت می‌کردند؛ مردان متأهل با پوشاندن سَرخود، نشانه‌ای از بلوغ اجتماعی می‌گذاشتند؛ جوان‌ترها کلاه می‌پوشیدند و بزرگان و نمایندگان اقوام دستار به سر می‌گذاشتند؛ سازهای سنتی مانند نی، دهل، و دایره دستی نیز بخشی از فرهنگ موسیقایی منطقه بوده که توسط زنان ساخته و نواخته می‌شده‌اند.
انتهای خبر/
