به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «اوشیدا» شهرستان هیرمند در شمال استان سیستان و بلوچستان با اقلیمی خشک و کمبود بارش، همواره با چالشهای جدی ناشی از خشکسالی روبهرو بوده است، کاهش منابع آبی، افزایش فشار بر کشاورزی سنتی و تأثیرات مستقیم بر معیشت مردم، این منطقه را به یکی از نقاط بحرانی کشور تبدیل کرده است.
در چنین شرایطی، تغییر الگوی کشت و استفاده از فناوریهای نوین کشاورزی بهعنوان یک ضرورت اجتنابناپذیر مطرح شده است، یکی از راهکارهای مؤثر در این زمینه، توسعه کشت گلخانهای است که به دلیل مصرف بهینه آب، افزایش تولید و بهرهوری بالا، به گزینهای امیدبخش برای کشاورزان هیرمند تبدیل شده است.
گلخانهها در این شهرستان نهتنها توانستهاند بخش قابلتوجهی از نیازهای محلی را تأمین کنند، بلکه بهعنوان بستری برای ایجاد اشتغال و مقابله با مهاجرت ناشی از خشکسالی شناخته شدهاند، بااینحال، مسیر توسعه این صنعت همچنان با چالشهای متعددی همراه است که رفع آنها نیازمند حمایت و برنامهریزی دقیق از سوی مسئولان و نهادهای مربوطه است.
شهرستان هیرمند، با اقلیم خشک و تأثیرپذیری شدید از بحران خشکسالی، توانسته با توسعه کشت گلخانهای گامهای مؤثری در افزایش تولید و بهرهوری کشاورزی بردارد. این شهرستان اکنون میزبان ۷۰۰ واحد گلخانه صنعتی و خانگی است که سطحی بالغ بر ۲۷ هکتار را شامل میشود.
توسعه گلخانهها و نقش آن در تولید و اشتغال
به گفته مهدی شادمان، مدیر جهاد کشاورزی هیرمند، میزان سطح زیر کشت گلخانهای در این شهرستان نسبت به سال گذشته بیش از دوبرابر شده است. محصولات عمده این گلخانهها شامل خیار، گوجهفرنگی، انواع فلفل و توتفرنگی است که ۶۰ درصد نیاز شهرستان را تأمین میکنند و ۳۰ درصد تولیدات به مرکز استان صادر میشود.
شادمان همچنین به نقش گلخانهها در ایجاد اشتغال اشاره کرد و گفت: «در هر واحد گلخانه خانگی، یک نفر بهصورت مستقیم و دو نفر بهصورت غیرمستقیم مشغول به کار میشوند که این موضوع سهم چشمگیری در کاهش بیکاری منطقه داشته است.»
بزرگترین چالش کمبود آب و هزینه بالای تجهیزات است
درعینحال، گلخانهداران هیرمند با چالشهایی نظیر نبود تسهیلات کمبهره و هزینه بالای تأمین آب مواجهاند، حمید شهریاری یکی از گلخانهداران هیرمندی در گفتگو با خبرنگار عصرهامون گفت: من هشت سال پیش، با احداث یک گلخانه کوچک در زمین پدریام، کارم را شروع کردم. ابتدا فقط خیار کشت میکردم، اما حالا محصولات متنوعتری مثل گوجهفرنگی و فلفل دارم.
وی در ادامه بیان کرد: بزرگترین چالش ما کمبود آب و هزینه بالای تجهیزات بهویژه دستگاه آبشیرینکن هست که قیمتش بسیار زیاد است و بدون آن، امکان ادامه کار برای ما سخت است، اگر تسهیلات کمبهره در اختیار ما قرار بگیرد، میتوانیم تولیدات را افزایش دهیم.
شهریاری نیز تصریح کرد: باوجود چالشها، درآمد گلخانه از کشاورزی سنتی بهتر است و توانستهام درآمد خوبی کسب کنم و حتی کارگر استخدام کنم.
زهرا احمدی، گلخانهدار خانگی نیز در گفتگو با خبرنگار عصرهامون اظهار کرد: من در ابتدا فقط یک گلخانه خانگی کوچک داشتم که با کمک جهاد کشاورزی راهاندازی شد و هدفم این بود که به اقتصاد خانواده کمک کنم و در حال حاضر توانستهام دو گلخانه کوچک دیگر هم اضافه کنم.
وی با اشاره به اینکه عدم دسترسی به آموزشهای کافی یکی از چالشهای جدی در موضوع گلخانه داری است افزود: وقتی شروع کردم، چیز زیادی درباره مدیریت گلخانه نمیدانستم و در ابتدا محصولاتی مثل گوجهفرنگی را بهخاطر آفات از دست دادم، اگر دورههای آموزشی بیشتری برگزار شود، افراد میتوانند راحتتر وارد این حوزه شوند.
محمدرضا دهمرده یکی از گلخانهداران صنعتی نیز در گفتگو با خبرنگار عصرهامون بیان کرد: حدود پنج سال پیش، با حمایت جهاد کشاورزی یک گلخانه صنعتی راهاندازی کردم. الان مساحت گلخانهام به ۲ هکتار میرسد و محصولاتم را به استانهای همجوار هم صادر میکنم.
وی نبود بازاریابی مناسب را یکی از مشکلات اصلی در زمینه گلخانه داری برشمرد و خاطرنشان کرد: ما محصولاتی باکیفیت تولید میکنیم، اما بعضی وقتها مجبوریم به قیمت پایین بفروشیم که اگر حمایت در بازاریابی و صادرات باشد شرایط فروش محصولاتمان بهتر خواهد بود.
دهمرده در پایان به افرادی که قصد ورود به عرصه گلخانه داری را دارند بیان کرد: من پیشنهاد میکنم افرادی که قصد ورود به این حوزه را دارند، ابتدا مهارت و دانش کافی را کسب کنند و همچنین دولت باید حمایت بیشتری در تأمین تجهیزات و تسهیلات مالی ارائه دهد تا افراد بیشتری به این حوزه وارد شوند.
متقاضیان احداث گلخانه باید دورههای آموزشی بگذرانند
مدیر جهاد کشاورزی هیرمند بر اهمیت آموزش در موفقیت گلخانهداران تأکید کرد و افزود: متقاضیان احداث گلخانه باید دورههای آموزش فنی و حرفهای را بگذرانند تا از مشکلات ناشی از کمبود مهارت جلوگیری شود. افرادی که بدون آموزش وارد این حوزه شدهاند، متحمل زیان شدهاند.
علاوه بر توسعه گلخانهها، جهاد کشاورزی هیرمند طرحهایی مانند پرورش دام پرواری و مرغداریهای کوچک را اجرا کرده است. هدف این پروژهها ایجاد اشتغال و تثبیت جمعیت در مناطق روستایی است.
اگرچه این طرحها گامهای بلندی در مقابله با خشکسالی برداشتهاند، اما دستیابی به توسعه پایدار نیازمند رفع موانع موجود، حمایتهای بیشتر، و برنامهریزی جامع برای بازاریابی محصولات تولیدی است.
انتهای خبر/