به گزارش پایگاه خبری
اوشیدا به نقل از تسنیم زابل؛ فرهاد شهرکی در تشریح جزئیات بیست و نهمین نشست کمیته مشترک کمیساران آب، مطابق با معاهده دوجانبه ایران و افغانستان درباره آب هیرمند که در روزهای ۱۷ و ۱۸ اردیبهشت‌ماه در کابل برگزار شد، اظهار کرد: این جلسه که به نظر می‌رسد از نخستین نشست‌هایی است که هر دو نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی در آن حضور داشتند، در اصل به‌منظور بررسی وضعیت آب سال ۱۴۰۳ - ۱۴۰۲ در قالب مفاد معاهده ۱۳۵۱ برگزار شد؛ جلسه‌ای که به‌صورت سالانه و در دو کشور ایران و افغانستان برگزار می‌شود و هر بار در یکی از دو کشور برای پیگیری و پایش اجرای مفاد معاهده تشکیل می‌شود.
وی ادامه داد: این نشست بخشی از روند اجرایی بندهای معاهده بین‌المللی آب هیرمند است که در آن طرفین درباره میزان آب ورودی، وضعیت حقابه و چالش‌های مرتبط به توافقات گفت‌وگو می‌کنند، در این جلسه، در کنار کمیسر آب و معاون وزیر نیروی افغانستان، کارشناسان خبره ایرانی و افغانستانی، مدیرعامل آب منطقه‌ای سیستان و بلوچستان حضور داشتند.
شهرکی ادامه داد: در ابتدای جلسه کمیسر افغانستان مطالبی مبنی بر غیرنرمال بودن سال آبی ۱۴۰۳ - ۱۴۰۲ اعلام و تأکید کرد بر اساس آمار ایستگاه سنجش «دهراود» که در بالادست سد «کجکی» واقع است، میزان بارش‌ها و آب‌های ورودی کمتر از حد انتظار است و بر این نکته تصریح داشت که رعایت مفاد معاهده، الزام‌آور است و بر اساس این داده‌ها، حقابه ایران مطابق معاهده کامل نیست.
نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در مقابل، کارشناسان ایرانی با استناد به داده‌های ماهواره‌ای و مستندات پایگاه‌های معتبر هواشناسی، اعلام کردند که سال مورد نظر نرمال بوده است و میزان بارندگی‌ها و توسعه فعالیت‌های کشاورزی در پروژه‌های منطقه‌ای نشان می‌دهد وضعیت از نظر علمی و آماری، نرمال است. آنان تصریح کردند این داده‌ها معتبرترین شاخص‌های علمی روز جهان است و با ارقام استخراج شده از ایستگاه دهراود همخوانی ندارند.
وی تأکید کرد: افغانستان بر اساس مفاد معاهده تنها به داده‌های ایستگاه «دهراود» استناد داشت و تأکید کرد استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و داده‌های ایستگاه‌های هواشناسی در معاهده ذکر نشده است و قابل‌قبول نیست. آن‌ها اعلام کردند اگر ایران اعتراض دارد، می‌تواند طبق معاهده درخواست دهد تا مطابق معاهده اقدام شود.
شهرکی اضافه کرد: ایران پیشنهاد داد دستگاه‌های سنجش آنلاین و برخط در ایستگاه «دهراود» نصب شود تا داده‌ها به‌صورت مستقیم و روزانه برای هر دو طرف ارسال شود، حتی اعلام کردیم نیروی انسانی ۲۴ساعته برای پایش وضعیت آب در آنجا مستقر کنیم، اما این پیشنهاد نیز مورد قبول طرف افغانستانی قرار نگرفت و گفتند که در معاهده چنین مواردی ذکر نشده است.
نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به وضعیت جاری ابراز کرد: در مورد سال آبی جاری (۱۴۰۴ ـ ۱۴۰۳)، مجدداً طرف افغانی ارقام مربوط به ایستگاه دهراود را ارائه و اعلام کرد؛ سال غیرنرمال و حق آبه کمتر است؛ اما کارشناسان ایرانی مجدداً با استناد به داده‌های ماهواره‌ای و ایستگاه‌های هواشناسی بین‌المللی معتبر، بار دیگر تصریح کردند که سال در حالت نرمال بوده است و میزان آب باید بیشتر از این مقدار باشد.
وی ادامه داد: دراین‌بین طرف افغانی بر ادعای خود پافشاری و تأکید کرد که داده‌های ماهواره‌ای در معاهده ذکر نشده است و قابل‌استناد نیست؛ در نتیجه حقابه ایران باید کاهش یابد.
شهرکی در ادامه با ابراز نگرانی گفت: یکی دیگر از موارد مهم، بحث تعیین دقیق برای ورود حق آبه در منطقه بین میل ۵۱ و ۵۲ مطابق معاهده است که یکی از مباحثی است که هنوز مشخص نشده است.
نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: در این جلسه توافق شد کمیته‌ای مشترک از وزارت امور خارجه ایران و افغانستان در چند ماه آینده برای تعیین این مرز تشکیل و محل دقیق آن مشخص شود، این موضوع، در صورت حل‌وفصل می‌تواند بر میزان حقابه ایران تأثیر مثبتی داشته باشد.
وی در پایان تصریح کرد: آنچه مسلم است طرف افغانی تلاش دارد با استناد به بندهایی از معاهده سال آبی را غیرنرمال اعلام کند و بر کاهش حقابه تأثیرگذار باشد؛ اما ایران بر مبنای داده‌ها و اسناد علمی مصمم است حقابه خود را کامل دریافت کند.
شهرکی با استناد به گزارش‌هایی از جمله گزارش‌های سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) و تأکید بر ضرورت تحلیل تصاویر ماهواره‌ای، اظهار داشت: شواهد متقن نشان می‌دهد حجم قابل‌توجهی از آب رودخانه هیرمند در بالادست سد کجکی و در بالادست ایستگاه سنجش دهراود برای توسعه باغات و اراضی کشاورزی در حال بهره‌برداری است. این توسعه کشاورزی که در تصاویر ماهواره‌ای به‌وضوح قابل‌مشاهده است، به شکل چشمگیری افزایش‌یافته و این امر به طور مستقیم بر میزان آب ورودی به ایران تأثیر منفی گذاشته است.
نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی با تصریح به اینکه این موضوع بارها در جلسات مختلف با مقامات مسئول در داخل کشور و همچنین نمایندگان طرف افغانی مطرح شده است، اضافه کرد: متأسفانه علی‌رغم ارائه مستندات ماهواره‌ای، طرف افغانی همچنان مدعی است توسعه کشاورزی در بالادست سد کجکی هیچ ارتباطی با معاهده حق‌آبه هیرمند ندارد؛ این در حالی است که تصاویر ماهواره‌ای خلاف این ادعا را ثابت می‌کند.
به گزارش تسنیم، نشست‌های کمیته مشترک آب هیرمند یکی از سازوکارهای تعریف‌شده در معاهده ۱۳۵۱ شمسی (۱۹۷۳ میلادی) میان ایران و افغانستان است که به‌منظور نظارت بر اجرای توافقات و رفع اختلافات احتمالی طراحی شده است.
انتهای خبر/
