پهناورترین استان کشور؛ سیراب از ظرفیت اما در عطش آب/ رفع تنش آبی سیستان و بلوچستان در انتظار قدمهای بزرگ
به گزارش اوشیدا به نقل از عصرهامون؛ سال هاست سیستان و بلوچستان به دلیل قهر طبیعت، بد عهدی افغانستان و دیپلماسی ضعیف دولت های گذشته، گرفتار خشکسالی و تنش آبی شده است، معضلی که در سراسر این خطه به دلیل نبود آب پایدار بیداد می کند.
در حالی این استان از بارش های پاییزی و زمستانی بی بهره بوده و قهر طبیعت بیش از دو دهه خشکسالی را برای آن رقم زده، از منابع عظیمی همچون دریای عمان و آب های مرزی برخوردار است که در صورت توجه مسئولان و اجرای پروژه های انتقال آب می تواند، موضوع تامین آب را از حالت تنش خارج کند و به سمت پایدار سوق دهد و ناجی این خطه از بحران بی آبی باشد.
کسری بارش و چالش خشکسالی
اما متاسفانه به دلیل بی توجهی به این ظرفیت ها و کم بارشی گسترده، تنش آبی در همه نقاط سیستان و بلوچستان خودنمایی می کند، به گونه ای که طبق گفته محسن حیدری، مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوستان؛ شرایط بارش سال زراعی جاری در سیستان و بلوچستان بسیار نگران کننده است و معادل ۲ برابر بارش هایی که در ۱۱ ماه گذشته دریافت شده، کسری بارش داریم.
وی با بیان این که برای نرمال شدن وضعیت بارش استان باید حدود ۷۰ میلی متر بارش دریافت کنیم که تقریباً امری غیر قابل تحقق است، گفت: کم بارشی شدید و خشکسالی گسترده دو چالش جدی استان در حوزه منابع آبی و کشاورزی بوده که اگر ادامه یابد ممکن است به قیمت بیکاری بسیاری از کشاورزان تمام شود.
فقر گسترده منابع آبی و خشکسالی فراگیر
علیرضا قاسمی، مدیرعامل آبفای سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ما در این باره بیان کرد: سیستان و بلوچستان از فقر گسترده منابع آبی و خشکسالی فراگیر رنج میبرد، به سبب این مسئله، تأمین آب پایدار در این خطه با چالشهای زیادی مواجه شده است.
وی وابستگی شدید شمال سیستان و بلوچستان به منابع آبی سطحی حاصل از حوزههای آبریز آن سوی مرز، کاهش کمی و کیفی منابع به دلیل پایین آمدن میزان بارندگی، بالا بودن سطح بستر در جنوب، عدم وجود آبرفت مناسب و وابستگی شدید به نزولات جوی و افزایش روز افزون درخواست ها برای آبرسانی سیار به علت خشک شدن منابع آب روستایی بر اثر خشکسالی های متمادی را از جمله چالش های این استان برشمرد.
این مقام مسئول اظهار کرد: سهم آب شرب از منابع زیرزمینی حدود ۷ درصد است، کمتر از دو درصد در بخش صنعت و مابقی آن در حوزه کشاورزی مصرف می شود و سهم این بخش ۹۱ درصد است و بزرگترین مصرفکننده آب محسوب می شود.
اصلاح الگوی مصرف کشاورزی؛ ضرورتی انکارناپذیر
وی اضافه کرد: در حالی چنین شرایطی را شاهد هستیم که سیستان و بلوچستان گرفتار خشکسالی است، بنابراین در وضعیت فعلی اصلاح الگوی مصرف در این بخش به شدت احساس میشود و تنها با صرفهجویی و مدیریت صحیح در مصرف آب میتوانیم کمبود آب را جبران کنیم.
قاسمی گفت: هر چند در بیشتر مناطق تنش آبی وجود دارد، اما در مرکز دو شهرستان چابهار و کنارک در جنوب استان با استفاده از سیستم نمکزدایی و از طریق شیرین سازی آب دریا، تأمین آب صورت میپذیرد. در نقاط روستایی چابهار، کنارک و دشتیاری با توجه به احداث سدهای بزرگی همچون زیردان، پیشین و کهیر برای تأمین آب شرب پایدار برنامهریزی شده تا خطوط انتقال به منظور آبرسانی از این سدها برای نقاط پایین دست اجرایی شود.
وی عنوان کرد: در حال حاضر کلیه روستاهای پلان و تعدادی از روستاهای بخش تلنگ و پیرسهراب از سد زیردان تأمین آب شدهاند. شرایط ویژه استان ایجاب می کند که موضوع تأمین آب شرب از دریا به عنوان یک ضرورت برای جبران کمآبی با اولویت بالا در برنامه اجرایی دولت قرار گیرد هر چند هزینه تمام شده شیرین سازی به عنوان یک طرح بالاست، ولی در سیستان و بلوچستان که هیچ گونه منبع تأمین آب درون حوزه ای وجود ندارد به عنوان موثرترین گزینه پیش روست.
برنامه اجرای ۴ طرح آبرسانی برای ۹۷۳ هزار نفر
مدیرعامل آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان بیان کرد: ۴ طرح شامل آبرسانی به شهرهای سیستان، چابهار، کنارک و نوکآباد با جمعیت تحت پوشش ۹۷۳ هزار نفر در برنامه این شرکت قرار دارد. پروژه آبرسانی به شهرهای سیستان به منظور بهبود وضعیت آب منطقه با پیشرفت فیزیکی ۹۴ درصد در دست اجراست، همچنین طرح بازنگری آبرسانی به روستاهای سیستان نیز در دستور کار قرار دارد و امیدواریم با پیگیریهای همه جانبه اجرای این طرح نیز تسریع شود.
وی ادامه داد: بخشی از منابع تأمین آب شرب زاهدان از سیستان و بخشی نیز از منابع آب زیرزمینی، از طریق چاههای سطح شهر پس از شیرینسازی تأمین میشود، با توجه به افزایش جمعیت و مصرف بالای آب در فصول گرم سال این شهر در تابستانها با تنش آبی مواجه بوده که در این راستا طرحهای کوتاه مدت در حال انجام بوده و برای بلندمدت مطالعه شده و آماده اجراست.
قاسمی افزود: در کوتاه مدت به منظور بهبود وضعیت از پتانسیل دشت حرمک برای افزایش ظرفیت تأمین آب زاهدان استفاده کردیم، این طرح با پیشرفت فیزیکی ۸۰ درصدی به دلیل عدم تخصیص اعتبار در زمان مقرر به بهرهبرداری نرسید. طرح بلند مدتی که آینده آبی شهر زاهدان را تا افق ۱۴۲۰ تضمین میکند، آبرسانی از دشت تهلاب به زاهدان است که مطالعات آن توسط شرکت آب منطقهای انجام شده و امیدواریم با تخصیص اعتبار این طرح که از اهمیت بالایی برخوردار است به فوریت عملیاتی شود.
وی با بیان این که در حوزه خاش به دلیل افت شدید سفرههای آب زیرزمینی، طرح آبرسانی از کارواندار با استفاده از بخش خصوصی در دستور کار قرار گرفته است، ابراز امیدواری کرد: سرمایه گذاران از اجرای طرح استقبال کنند و در صورت انتخاب سرمایهگذار به زودی عملیات اجرایی آن آغاز خواهد شد.
پروژه آبرسانی به شهرهای ساحلی
این مقام مسئول با اشاره به طرحهای آبرسانی به دو شهر جنوب استان تصریح کرد: تأمین آب شرب شهرهای چابهار و کنارک از طریق آب شیرین کن صورت میگیرد. به لحاظ پدافندی منابع آبی ما نباید وابسته به یک نقطه باشد و برای شهرهای چابهار و کنارک دو منبع تأمین آب باید داشته باشیم.
وی اضافه کرد: در همین راستا طرح آبرسانی به شهرهای چابهار و کنارک از سد زیردان با ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی در دست اجرای شرکت قرار دارد، با پیگیریهای انجام شده در سالجاری اعتبار خوبی برای تسریع در اجرای این پروژه ابلاغ شده است که پیش بینی می شود با مشارکت سازمان منطقه آزاد به سرانجام مطلوبی برسد.
مدیرعامل آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان گفت: ۵ طرح مهم فاضلاب نیز در دست اجراست که تکمیل این طرحها و استفاده از پساب آن در بخش کشاورزی و صنعت با توجه به بحران آبی که وجود دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است.
گذر از تنش آبی در ۱۴۰۱
وی با اشاره به برنامههای این شرکت برای گذر از تنش آبی در ۱۴۰۱ گفت: مناطق دچار بحران شناسایی و پیشبینیهای لازم در اینباره انجام شده است که در این راستا برنامه حفر و تجهیز ۵۰ حلقه چاه و لایروبی و کف شکنی ۲۰۰ حلقه چاه در برنامه قرار دارد.
قاسمی درباره اهمیت اجرای انتقال آب از دریای عمان به سیستان و بلوچستان اذعان کرد: برای کل استان علاوه بر طرح هایی که در حال اجراست، از سدسازی تا اجرای خطوط انتقال و توزیع، آبرسانی از دریای عمان به عنوان طرح بلند مدت در دستور کار قرار دارد، اما به این منظور نیست که سایر طرحها با اجرایی شدن این پروژه متوقف شود.
وی خاطرنشان کرد: بر اساس قانون، شرکتهای آب منطقهای کشور موظف هستند آب را از منبع تأمین کنند و در موادی ورودی شهرها به آب و فاضلاب استان به منظور توزیع آب در بین مشترکین تحویل دهند، اما سیستان و بلوچستان ما تمامی خدمات از تأمین تا توزیع به تنهایی توسط شرکت آبفا صورت میپذیرد.
انتهای پیام/