به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اوشیدا؛ به‌لیمو، درختچه‌ای چندساله و خزان‌دار از خانواده شاه‌پسند با شاخه‌های بلند است. برگ‌های آن نیزه‌ای شکل و دارای رنگ سبز روشن و بسیار معطر هستند. ارتفاع این گیاه برحسب محل رویش بین ۵۰ تا ۲۰۰ سانتیمتر متفاوت است، این گیاه علاوه بر داشتن خواص دارویی فراوان، در صنعت عطرسازی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این گیاه بومی آمریکای جنوبی است و در آرژانتین، شیلی و پرو به طور وسیع کشت می‌گردد. کشت و کار آن در ایران تقریباً از دو دهه اخیر رواج پیدا کرده است و مهم‌ترین استان‌های پرورش‌دهنده آن فارس، اصفهان، البرز، مازندران و آذربایجان شرقی هستند.
یکی از ویژگی‌های برجسته آن بهبود وضعیت جسمانی و روانی انسان است و می‌تواند اعصاب را آرام کرده و در رفع احتقان، کاهش تورم و التهاب در بدن، حفاظت از ماهیچه‌ها، تقویت سیستم ایمنی، آرامش‌بخشی به معده و کاهش تب مؤثر باشد. به طور خلاصه، این گیاه از جمله گیاهانی است که سلامت کلی بدن را پشتیبانی می‌کند.
تغییر الگوی کشت منطقه با کاشت به‌لیمو زینب محکمی عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه زابل در گفتگو با خبرنگار اوشیدا بیان کرد: این گیاه در انواع شرایط اقلیمی و در اقصی‌نقاط کشور کشت شده است؛ لیکن برگ آن به سرما حساس بوده و در سرمای شدید زمستان، خزان می‌کند. طرح بررسی سازگاری به‌لیمو با شرایط اقلیمی سیستان، در سال زراعی ۱۳۹۳-۱۳۹۴ در پژوهشکده کشاورزی پژوهشگاه زابل اجراشده است که خوشبختانه این گیاه از سازگاری بالایی در این منطقه برخوردار بوده است.
وی افزود: از مهم‌ترین احتیاجات اقلیمی گیاه به‌لیمو، کشت در خاک سبک و آبیاری منظم است. باتوجه‌به کمبود منابع آبی در سیستان، استفاده از آبیاری قطره‌ای در پرورش این گیاه توصیه می‌شود. برای کاهش مصرف آب در پای بوته‌ها می‌توان از انواع مالچ پلاستیکی یا کاه و برگ خشک استفاده نمود تا میزان تبخیر از سطح خاک کاهش یابد. اگرچه میزان آبیاری در این گیاه در مقایسه با سایر محصولات رایج در منطقه نظیر گندم، جو، هندوانه و خربزه بسیار کمتر است و گزینه مناسبی جهت اصلاح الگوی کشت در منطقه سیستان به شمار می‌آید.
عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه زابل تصریح کرد: از مزیت‌های پرورش به‌لیمو این است که با روش‌های تکثیر ساده‌ای مانند قلمه‌زدن به‌راحتی قابل‌گسترش است. پس از یکبار کاشت قلمه ریشه‌دار آن در زمین، بیش از ۷ سال می‌توان محصول برداشت نمود. تراکم کاشت این گیاه ۶ بوته در مترمربع است. از هر بوته ۴ چین برداشت برگ در سال صورت می‌گیرد و متوسط عملکرد هر بوته ۰/۵ کیلوگرم برگ است.
وی ادامه داد: پژوهشکده کشاورزی برای اصلاح الگوی کشت برای اولین‌بار از طریق کشت گلخانه‌ای آغاز کرده است. عملکرد تولید گیاه به‌لیمو به طور متوسط ۱۰ تا ۱۲ تن در هکتار است. باتوجه‌به عملکرد ذکر شده در صورت کشت و فراوری اصولی این گیاه، درآمد سالیانه حدود ۹۰۰ میلیون تومان و ماهانه ۷۵ میلیون تومان عاید کشاورز خواهد شد.
محکمی تأکید کرد: این گیاه قابلیت تحمل به دامنه دمایی وسیعی را دارد به‌طوری‌که در دماهای بیشتر از ۴۵+ درجه سانتیگراد تا کمتر از ۱۰- سانتیگراد، زنده می‌ماند. این گیاه در شرایط اقلیمی سیستان (تنش خشکی و اختلاف دمای شبانه‌روز) از کیفیت مطلوبی برخوردار است؛ چراکه تنش‌های ملایم محیطی منجر به افزایش تجمع اسانس در برگ‌های این گیاه می شو. در واقع، به‌لیمو در این منطقه بهترین رشد را دارد و می‌توان از این گیاه در مقیاس وسیعی بهره‌برداری کرد.
وی افزود: در یخ‌بندان‌های زمستانه در فضای باز، برگ‌های گیاه خزان خواهند کرد که با یک پوشش پلاستیکی ساده‌روی بوته‌ها می‌توان از سرمازدگی آنها جلوگیری کرد. همچنین، در فصل زمستان، در شرایط گلخانه و تنها با پوشش پلاستیک، می‌توان دو چین دیگر از این گیاه برداشت کرد. این ویژگی موجب می‌شود که حتی در زمستان، به‌لیمو همچنان محصول بدهد.
خواص دارویی گیاه به‌لیمو عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه زابل افزود: بخش دارویی به‌لیمو، برگ آن است که محتوای اسانس بوده و دارای طبیعت گرم و خشک است. از برگ و سرشاخه‌های گل‌دار به‌لیمو برای تقویت حافظه، درمان سوءهاضمه، نفخ، سردرد، دردهای عصبی، سرگیجه، بی‌خوابی و اضطراب و رفع علائم سرماخوردگی استفاده می‌شود. همچنین دهان‌شویه تهیه شده از برگ آن برای پیشگیری از پوسیدگی دندان مفید است.
وی با بیان خواص دارویی بسیار زیاد به‌لیمو تصریح کرد: محصول به‌لیمو هم هزینه کشت بسیار پایینی دارد و هم به اقتصاد کشاورزان کمک می‌کند لذا می‌توان تولید این نوع محصول را پس از نتیجه‌گیری در مزارع الگویی به کشاورزان آموزش داد در واقع برگ‌ها و پیکر رویشی تازه گیاه به‌لیمو حاوی عطرمایه‌ای است که بوی به‌لیمو می‌دهد و اسانس این گیاه در صنایع غذایی و تهیه انواع عطر و ادکلن بسیار کاربرد دارد.
عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه زابل افزود: ما با قدم‌گذاشتن در راه تنوع دادن به الگوی کشت محصولات کشاورزی در منطقه سیستان می‌توانیم هم به اقتصاد و تولید کشور کمک کنیم و هم اشتغال پایدار کشاورزان را فراهم کنیم و قدمی هر چند کوچک در راستای اقتصاد مقاومتی برداریم.
محکمی تأیید کرد: پژوهشگاه زابل به همت اعضای هیئت‌علمی و کارشناسان پژوهشکده کشاورزی، در راستای نیل به اهداف کشاورزی پایدار، باهدف ایجاد تعادل میان تولید محصولات کشاورزی، حفظ محیط‌زیست و ارتقای کیفیت زندگی انسان‌ها اصول فنی کاشت، داشت، برداشت و فراوری (خط تولید چای کیسه‌ای) این محصول را بهینه‌سازی نموده است و دانش فنی تولید این محصول از طریق مروجین محترم جهاد کشاورزی استان در اختیار بهره‌برداران قرار خواهد گرفت.
انتهای خبر/
