به گزارش پایگاه خبری
اوشیدا، تالاب بین‌المللی هامون سومین دریاچه بزرگ ایران پس از دریای خزر و دریاچه ارومیه، هفتمین تالاب بین‌المللی جهان و یکی از ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره در ایران است مدت‌ها این دریاچه محل زندگی انواع موجودات و پرندگان مهاجر بوده؛ ولی چند سالی است که آب به دلیل بدعهدی افغانستان به دریاچه نمی‌رسد و دیگر خبری از آن آب و آبادانی سابق نیست.
در واقع باید گفت دریاچه هامون بیشتر از همه از رود هیرمند آب می‌گیرد و اصلاً سرچشمه مرگ هامون هم بلاهایی است که به‌خاطر سوءمدیریت بر سر هیرمند آوار شده است.
موضوع خشکسالی سیستان و بلوچستان و پرداختن به معضلات ناشی از آن سال‌هاست که در رسانه‌ها مطرح می‌شود و متأسفانه مسئله تازه و جدیدی نیست؛ اما نگرانی اصلی اینجاست که این روزها موضوع از همیشه پیچیده‌تر و نگران‌کننده‌تر شده است.
خشک‌شدن دریاچه هامون سال‌هاست که به یک معضل مهم زیست‌محیطی برای منطقه و شاید دنیا تبدیل شده و متأسفانه این روزها شرایط زندگی در سیستان و بلوچستان به دلیل تبعات ناشی از این خشکسالی بسیار سخت‌تر از گذشته شده و مردمان این منطقه با معضلاتی همچون آلودگی هوا، بیماری‌های قلبی و ریوی، بیکاری، مهاجرت و حاشیه‌نشینی روبه‌رو هستند.
بیش از سه دهه است که قصه تلخ خشکسالی در گوش مردم سیستان این خطه کویری نجوا می‌شود، گویا قرار نیست طبیعت بار دیگر ساز دوستی با مردم اینجا بنوازد و هر روز قهر طبیعت چهره خشن‌تری از خود را به مردم این دیار نشان می‌دهد و زخم‌های عمیق‌تری از خود باقی می‌گذارد.
خشک‌شدن هامون علاوه بر ایجاد آسیب‌های گسترده به اقتصاد ایران و افغانستان زمینه بروز آسیب‌های گسترده محیط‌زیست منطقه را مهیا کرده و مرگ میلیون‌ها موجود زنده ساکن در این منطقه را رقم زده است، همچنین افزایش مشکلات ناشی از تولید ریزگرد نیز زندگی مردم در دو سمت مرز را با تهدید مواجه می‌کند.
در طول این مدت رایزنی‌های بسیاری از سوی مسئولان جمهوری اسلامی با مسئولان افغانستانی صورت گرفت؛ اما متأسفانه تا کنون بی‌نتیجه بوده است.
حقابه جدا از حقابه سالانه به هامون تعلق می‌گیرد
محمدرضا علیمرادی، مدیرکل محیط‌زیست سیستان و بلوچستان در گفتگو با خبرنگار اوشیدا با اشاره به سفر اخیر رئیس سازمان محیط‌زیست به سیستان برای چاره‌اندیشی مسئله ریزگردها، بیان کرد: باتوجه‌به اینکه دریاچه هامون ثبت جهانی شده و در سایه بی‌توجهی‌ها شاهد مرگ تدریجی آن بودیم، در نشست ملی گردوغبار دارای ۱۲ مصوبه بود که یکی از مصوبات در نشست اضطراری کنترل ریزگردها مقرر شد ستادی همچون ستاد احیای دریاچه ارومیه برای تالاب هیرمند شکل بگیرد، تا عواملی که موجب تشدید خشکی آن می‌شود را کنترل کنند و مقرر شده است این ستاد در سطح ملی تشکیل و برگزار شود و باتوجه‌به اینکه اعضای ستاد در سطح ملی هستند فعالیت‌های اعضا پررنگ‌تر شود.
وی افزود: گردوغبار به‌قدری در سیستان افزایش‌یافته که به کانون ریزگردها تبدیل شده است، در این جلسه درخواست‌ها و پیشنهادها مختلفی ارائه شد که باید منتظر ماند تا ببینیم چه میزان از این پیشنهادها محقق شده و از قالب شعار خارج می‌شوند.
این مقام مسئول تصریج کرد: به دلیل جهانی بودن هامون مقرر شد حقابه‌ای جداگانه برای آن از افغانستان مطالبه کند البته ناگفته نماند این حقابه جدا از حقابه سالانه است که باید به هامون پرداخت شود، برای دریافت آن مردان دیپلماسی، مسئولان و متولیان امر از ظرفیت‌های جهانی بهره گرفته تا چنین حقابه‌ای را دریافت کنند.
وی تأکید کرد: پیگیری حقابه توسط وزارت امور خارجه از دیگر مصوبات این نشست در سطح اعتراضات و یادداشت‌های اعتراضی بود که باید به کشور افغانستان داشته باشد و همچنین دریافت حقابه زیست‌محیطی از رودخانه فرا برای هامون صابری باتوجه‌به اینکه افغانستان در ایران یکی از کانون‌های گردوغبار در افغانستان و ایران است تا بتوانیم این روند مشکل گردوغبار کمتر و کندتر شود.
علیمرادی افزود: در خصوص کانون‌های گردوغبار مقرر شد تا سازمان‌هایی که بر اساس قانون هوای پاک وظایفی دارند فعالیتشان را بیشتر کنند و در خصوص نهال‌کاری و احیای پوشش گیاهی تالاب همکاری بیشتری داشته باشند از جمله سازمان منابع طبیعی، اداره راه و شهرسازی، دهیاری‌ها، شهرداری‌ها باید نسبت به ایجاد کمربند سبز اقدام کنند و وزارت نیرو موظف است آب موردنیاز نهال‌کاری‌ها و پوشش گیاهی را تأمین کند.
مدیرکل محیط‌زیست استان عنوان کرد: سازمان هواشناسی در این نشست مکلف شد تا دستگاه‌های هشداردهنده بیشتری در منطقه نصب و به‌روزرسانی کند.
چرای دام در منطقه تالاب هامون ممنوع شد
مدیرکل محیط‌زیست استان با اشاره به نقش چرای بی‌رویه دام و به‌ویژه شترها در نابودی پوشش گیاهی اطراف تالاب هامون، خاطرنشان کرد: مشابه اتفاقی که در هامون رخ‌داده را در تالاب صالحیه کرج شاهد بودیم که تبدیل به منشأ گردوغبار شده است. در آنجا نیز چرای شترها مشکل‌ساز بود؛ اما با دستور شخص رئیس‌جمهور معضل چرای شترها ساماندهی شد امروز در منطقه هامون باید چنین اتفاقی رخ دهد و سازمان جهاد کشاورزی مکلف شد تا نسبت به چرای شتر در منطقه و مانع‌شدن دامداران و دام‌های سنگین اقدام کند.
وی با بیان اینکه برای کنترل ریزگردهای جهان اقداماتی صورت‌گرفته، گفت: در بسیاری از نقاط جهان در کشورهای مختلف اقدامات کنترل‌کننده‌ای برای مهار ریزگردها در نظر گرفته‌اند که می‌توانیم الگوبرداری کرده و یکبار برای همیشه مسئله ریزگردها که سلامتی مردم را به مخاطره انداخته حل کنیم.
وی با تأکید بر اینکه مصوبات سفر معاون رئیس‌جمهور برای کنترل ریزگردها نیازمند بودجه است، بیان کرد: برای منطقه سیستان باتوجه‌به شرایط ویژه هر طرحی اگر قرار است اجرا شود نیاز به اعتبار و بودجه دارد و طبق مصوبات جلسه سازمان برنامه‌وبودجه قرار شد اعتبار طرح‌ها را تأمین کند و در هیئت وزیران مطرح و برای اجرای آنها ردیف اعتبارات مشخصی در نظر گرفته شود.
علیمرادی تأکید کرد: در نظر داشته باشیم که اگر اعتبار تأمین شود در بحث احیای پوشش گیاهی باتوجه‌به روش‌های نوین و سیستم‌های خود آبیاری که راندمان مصرف آب بالاتری دارند باتوجه‌به نهال‌کاری در کنترل کانون ریزگردهای در هامون سه کشور ایران، افغانستان و حتی پاکستان را تحت‌تأثیر قرار خواهد داده است و باید این سه کشور مذاکراتی برای کنترل آن داشته باشند چرا که تثبیت این کانون‌های گردوغبار دارای اهمیت است.
انتهای خبر/
